Suunto EON Steel Black Podręcznik użytkownika 3.0

Algorytmy dekompresji

Prace nad modelem dekompresyjnym Suunto rozpoczęły się w latach 80. XX wieku, kiedy firma Suunto wykorzystała model Bühlmanna oparty na wartościach M w komputerze nurkowym Suunto SME. Od tamtego czasu nieustannie prowadzone są badania wspierające rozwój zarówno z udziałem firmowych, jak i zewnętrznych ekspertów.

Pod koniec lat 90. XX wieku firma Suunto zaczęła wykorzystywać model pęcherzykowy o zmniejszonym gradiencie RGBM (Reduced Gradient Bubble Model) opracowany przez doktora Bruce'a Wienkego w połączeniu z poprzednim modelem opartym na wartościach M. Pierwsze dostępne na rynku produkty oferujące tę funkcję to kultowe modele Suunto Vyper i Suunto Stinger. Umożliwiły one znaczną poprawę bezpieczeństwa nurka dzięki uwzględnianiu kilku warunków nurkowania wykraczających poza modele oparte wyłącznie na gazach rozpuszczonych:

• Monitorowanie serii nurkowań wielodniowych
• Obliczanie nurkowań powtórzeniowych z krótkimi przerwami
• Reagowanie na nurkowanie na głębokość większą niż przy poprzednim nurkowaniu
• Przystosowanie się do szybkiego wynurzania powodującego powstawanie dużej ilości mikropęcherzyków (cichych pęcherzyków)
• Wykorzystanie rzeczywistych praw kinetyki gazów

Suunto EON Steel Black oferuje dwa algorytmy dekompresji: Suunto Fused™ RGBM 2 oraz Bühlmann 16 GF. Wybierz odpowiedni algorytm do nurkowania w obszarze Ustawienia nurkowania » Parametry » Algorytm.

Algorytm Suunto Fused™ RGBM 2

Algorytm Suunto Fused™ RGBM 2 łączy i udoskonala szeroko uznawane modele dekompresji Suunto RGBM i Suunto Fused™ RGBM opracowane przez firmę Suunto wraz z doktorem Brucem Wienkem. (Algorytmy nurkowania Suunto stanowią kulminację doświadczenia i wiedzy zgromadzonej przez dziesięciolecia rozwoju i testowania oraz na przestrzeni tysięcy nurkowań.)

Półokresy saturacji tkanek wykorzystywane w Suunto Fused™ RGBM 2 pochodzą z pełnego algorytmu RGBM Wienkego, w którym organizm człowieka podzielono na piętnaście różnych grup tkanek. Pełny algorytm RGBM uwzględnia te dodatkowe tkanki i generuje dokładniejsze modele saturacji i desaturacji. Ilości azotu i helu w czasie saturacji i desaturacji w tkankach są obliczane niezależnie.

Algorytm Suunto Fused™ RGBM 2 obsługuje nurkowanie z obiegiem otwartym i zamkniętym do głębokości 150 metrów. W porównaniu do poprzednich algorytmów, Fused™ RGBM 2 jest mniej konserwatywny przy nurkowaniach głębokich z powietrzem, umożliwiając krótszy czas wynurzania podczas nurkowania dekompresyjnego. Ponadto algorytm nie wymaga już, aby tkanki były całkowicie wolne od gazów resztkowych podczas obliczania czasu zakazu lotu samolotem, co skraca wymagany czas między ostatnim nurkowaniem a lataniem.

Możliwość dostosowania się do różnorodnych sytuacji sprawia, że Suunto Fused RGBM 2 zapewnienia dodatkowe bezpieczeństwo. W przypadku nurkowania rekreacyjnego, zależnie od ustawień osobistych, czasy bezdekompresyjne mogą być nieco dłuższe. Osoby uprawiające nurkowanie techniczne z obiegiem otwartym mogą korzystać z mieszanek gazów z domieszką helu – w czasie głębszych i dłuższych zanurzeń helowe mieszanki gazów umożliwiają skrócenie czasu wynurzania. W przypadku nurków z aparatem o obiegu zamkniętym algorytm Suunto Fused™ RGBM 2 doskonale spełnia funkcję komputera nurkowego bez funkcji monitorowania, z nastawą określonej wartości.

Algorytm Bühlmann 16 GF

Algorytm dekompresji Bühlmann został opracowany przez szwajcarskiego lekarza, dr. Alberta A. Bühlmanna, który badał teorię dekompresji począwszy od 1959 roku. Algorytm dekompresji Bühlmanna jest teoretycznym modelem matematycznym, który opisuje sposób, w jaki gazy obojętne przenikają i opuszczają ludzkie ciało wraz ze zmianą ciśnienia w otoczeniu. W ciągu wielu lat opracowano kilka wersji tego algorytmu, które przyjęli różni producenci komputerów nurkowych. Algorytm nurkowy Bühlmann 16 GF firmy Suunto opiera się na modelu ZHL-16C. Model ten wykorzystuje 16 różnych teoretycznych grup tkanek z półokresem trwania od czterech do 635 minut.

Współczynniki gradientu

Współczynnik gradientu (ang. Gradient Factor, GF) jest parametrem używanym tylko z algorytmem nurkowania Bühlmann. Współczynniki te pozwalają zwiększyć konserwatyzm algorytmu Bühlmann poprzez dodanie przystanków głębokich do nurkowania. Współczynniki GF dzielą się na dwa oddzielnie parametry: współczynnik gradientu niski i współczynnik gradientu wysoki. Korzystając ze współczynników GF z algorytmem Bühlmann, można ustawić margines bezpieczeństwa dla nurkowania – polega to na zwiększeniu konserwatyzmu kontroli, gdy różne przedziały tkanek osiągają dopuszczalną wartość M.

Współczynniki gradientu są zawsze określane jako wartości procentowe. Wartość Niski % określa pierwszy przystanek głęboki, zaś wartość Wysoki % oznacza dopuszczalną wartość M po wynurzeniu. Przy zastosowaniu tej metody, współczynnik gradientu zmienia się w trakcie całego wynurzania.

Często używaną kombinacją jest GF (niski) 30% i GF (wysoki) 70%. (zapisywane również jako GF 30/70). Ustawienia te oznaczają, że pierwszy przystanek nastąpi, gdy wiodąca tkanka osiągnie 30% wartości M. Im niższa jest pierwsza wartość, tym węższy jest margines nadmiernego nasycenia tkanek. Na skutek tego pierwszy przystanek będzie wymagany przy większej głębokości. Na poniższej ilustracji współczynnik GF (niski) ustawiono na 30%, zaś wiodące przedziały tkanek reagują na 30-procentowy limit wartości M. Przy tej głębokości ma miejsce pierwszy przystanek dekompresyjny.

Wraz z wynurzaniem współczynnik GF przechodzi od wartości 30% do 70%. GF 70 oznacza ilość dozwolonego nadmiernego nasycenia tkanek przy wychodzeniu na powierzchnię. Im niższa jest wartość GF (wysoki), tym dłuższy będzie przystanek płytki potrzebny do odgazowania tkanek przed wynurzeniem. Na poniższej ilustracji współczynnik GF (niski) ustawiono na 70%, zaś wiodące przedziały tkanek reagują na 70-procentowy limit wartości M. Na tym etapie można powrócić na powierzchnię i zakończyć nurkowanie.

Domyślne ustawienia GF dla algorytmu nurkowania Bühlmann 16 w komputerach Suunto to 30/70. Nie zaleca się używania żadnej innej wartości poza domyślnymi. W przypadku zmodyfikowania domyślnych wartości liczba zmienia kolor na czerwony, a na ekranie pojawia się ostrzeżenie.

Znaczenie współczynników gradientu dla profilu nurkowania

Znaczenie współczynników GF Niski % dla profilu nurkowania przedstawiono na poniższej ilustracji. Pokazano, w jaki sposób współczynnik GF Niski % określa głębokość, na której wynurzanie zostaje spowolnione, oraz głębokość pierwszego przystanku dekompresyjnego. Na ilustracji przedstawiono, jak różne wartości GF Niski % zmieniają głębokość pierwszego przystanku. Im wyższa jest wartość GF Niski %, tym mniejsza będzie głębokość pierwszego przystanku.

Znaczenie współczynników GF Wysoki % dla profilu nurkowania przedstawiono na poniższej ilustracji. Pokazuje, jak współczynnik GF Wysoki % wpływa na czas dekompresji spędzony na płytkim etapie nurkowania. Im wyższa jest wartość GF Wysoki %, tym krótszy jest całkowity czas nurkowania oraz mniej czasu nurek spędza na małej głębokości. Jeśli wartość GF Wysoki % będzie niższa, nurek spędzi więcej czasu na małej głębokości, zaś całkowity czas nurkowania się wydłuży.

Aby zobaczyć porównanie algorytmów Suunto Fused™ RGBM 2 i Bühlmann 16 GF, odwiedź stronę internetową suunto.com/support.

Bezpieczeństwo nurka

Ponieważ każdy model dekompresyjny jest czysto teoretyczny i nie monitoruje faktycznego stanu organizmu nurka, żaden z tych modeli nie może zagwarantować całkowitego wyeliminowania ryzyka wystąpienia choroby dekompresyjnej.

Ekspozycja tlenowa

Obliczenia dotyczące ekspozycji tlenowej dokonywane są w oparciu o przyjęte obecnie tabele i zasady dotyczące granicznych wartości czasu ekspozycji. Ponadto komputer nurkowy wykorzystuje kilka metod szacowania ekspozycji tlenowej z zachowaniem marginesu bezpieczeństwa. Na przykład:

• Wyświetlane obliczenia dotyczące ekspozycji tlenowej są zaokrąglane do następnej wyższej wartości procentowej.
• Wartości graniczne CNS% do 1,6 bara (23,2 psi) są oparte na wartościach granicznych podanych w publikacji NOAA Diving Manual z 1991 roku.
• Monitorowanie OTU jest oparte na długoterminowym dziennym poziomie tolerancji, a prędkość powrotu do normalnego stanu jest zmniejszona.

Sposób wyświetlania informacji dotyczących tlenu przez komputer nurkowy gwarantuje, że wszystkie ostrzeżenia i komunikaty będą dostępne w odpowiednich fazach nurkowania. Na przykład, jeśli komputer nurkowy pracuje w trybie Air/Nitrox lub trybie Trimix (w przypadku aktywowania helu), przed nurkowaniem i w jego trakcie będą wyświetlane następujące informacje:

• Wybrana zawartość O₂% (i ewentualnie helu %)
• CNS% oraz OTU (widoczne dopiero po dostosowaniu w aplikacji Suunto)
• Powiadomienie dźwiękowe, gdy CNS% osiągnie poziom 80%, następnie ostrzeżenie, gdy zostanie przekroczony poziom 100%
• Powiadomienie, gdy OTU osiągnie poziom 250, i ostrzeżenie, gdy zostanie przekroczony poziom 300
• Alarm dźwiękowy, gdy wartość pO₂ przekroczy obecny limit (alarm o wysokim pO₂)
• Alarm dźwiękowy, gdy wartość pO₂ wynosi poniżej 0,18 (alarm o niskim pO₂)